ترس از قضاوت دیگران؛ مانعی برای پیشرفت!

می‌خواهم در ابتدای مقاله درباره ترس از قضاوت، داستانی را برایتان تعریف کنم.

روزی یک پیرمرد و یک پسربچه به همراه الاغشان به سمت شهر در حرکت بودند. پسر بچه سوار الاغ شد و پیرمرد پیاده می‌آمد. همینطور که به راهشان ادامه می‌دادند، مردمی که آن‌ها را می‌دیدند، درباره آن‌ها اظهار نظر می‌کردند. می‌گفتند: “جای خجالت دارد که پیرمرد پیاده می‌رود و پسرک سوار بر الاغ است.” پیرمرد و پسرک فکر کردند شاید حق با آن‌ها است. برای همین جای خود را عوض کردند. پیرمرد سوار بر الاغ و پسرک پیاده به راهشان ادامه می‌دادند.

کمی بعد افراد دیگری آن‌ها را دیدند و گفتند پیرمرد خجالت نمی کشد، خود سوار بر الاغ شده و کودک طفل معصوم پیاده می‌رود. آنها تصمیم گرفتند هر دو پیاده بروند!

اندکی نگذشته بود که مردم گفتند چقدر این دو نفر احمق هستند که با وجود داشتن الاغی به این خوبی هر دو پیاده می‌روند. پیرمرد و پسرک هر دو سوار بر الاغ شدند!

مردمی که در ادامه مسیر آن‌ها را دیدند، گفتند: “خجالت نمی کشند این همه فشار به الاغ بیچاره می‌آورند؟”

نکته داستان را متوجه شدید؟ هر کاری کنید و هر مدلی باشید، قرار است توسط دیگران قضاوت شوید. امکان ندارد مردم شما را قضاوت نکنند.

شاید شما هم تا الان به خاطر ترس از قضاوت دیگران، آنطور که می‌خواستید زندگی نکرده‌اید. در این مقاله می‌خواهم درباره ریشه ترس از قضاوت و اینکه چطور می‌توانیم با آن مقابله کنید، صحبت کنم. امروز فرصت مناسبی است تا برای مقابله با این ترس اقدام کنید. پس تا انتهای مقاله همراه من باشید.

پشت صحنه قضاوت کردن چیست؟

تا به حال به این فکر کرده‌اید که ریشه قضاوت کردن انسان از کجاست؟

روانشناسان معتقدند که قضاوت کردن حاصل خواسته طبیعی ما برای درک جهان پیرامون است. در واقع مغز شما می‌خواهد با توجه به تجربه‌هایی که داشته‌اید، اتفاقات و مسائل جدید را درک کند. برای انجام این کار، مغز به هر واقعه یک برچسب می‌زند. این برچسب‌ها لزوما واقعی نیستند و ممکن است اشتباه باشند. در واقع ما یک اتفاق، فرد، رفتار و… را بر اساس باورهای خودمان تفسیر می‌کنیم.

اگر کسی را برای اولین بار ملاقات کنید یا به مکانی تازه بروید، مغز شما بر اساس غریزه خود شروع به آنالیز کردن می‌کند. ذهن شما درگیر بررسی کردن هر چیزی در محیط اطرافتان می‌شود. پس انجام این رفتار (قضاوت کردن) به نوعی در مغز ما کدگذاری شده است.

پس هیچکس نمی تواند ادعا کند که قضاوتگر نیست؛ حتی خود شما! شما نیاز به قضاوت کردن دارید تا دنیای اطراف خود را بهتر درک کنید.

با این حال قضاوت کردن به خودیِ خود بد نیست؛ اما می‌بینید که اغلب مردم از قضاوت شدن می‌ترسند. حتی افرادی را می‌بینید که برای قضاوت نشدن توسط دیگران، دست به انجام هر کاری می‌زنند. همینطور ممکن است از انجام کارهایی که دوستشان دارند، صرف نظر کنند.

قضاوت کردن دیگران چه زمانی آسیب زننده است؟

همانطور که گفتم، قضاوت کردن در حالت عادی برای بقیه مخرب نیست. ولی این امر تا زمانی صحیح است که آن را بازگو نکنید. برای فهم بهتر این موضوع، یک مثال برایتان می‌زنم.

اگر شخصی را ببینید که پوشش متفاوتی نسبت به شما دارد، شاید در ذهن خود او را قضاوت کنید. تا زمانی که قضاوتتان را بازگو نکنید یا با رفتارتان آن را به فرد مورد نظر انتقال ندهید، قضاوت شما آسیب زننده نخواهد بود. اما اگر خلاف این کار را انجام دهید، ممکن است باعث ایجاد حس شرم یا خشم در وجود آن شخص شوید.

اگر از نظر خودتان شخص قضاوتگری هستید و دائما درباره ظاهر، رفتار و… دیگران نظر می‌دهید، حداقل سعی کنید افکارتان را بروز ندهید. اگر قضاوتی هست، بگذارید در ذهن خودتان باقی بماند. وقتی آن را بروز ندهید، هم از آسیب زدن به دیگران جلوگیری می‌کنید و هم کمتر دیگران را قضاوت می‌کنید. انجام این تمرین، یک نوع خودکنترلی است.

پس قضاوت کردن دیگران فقط زمانی آسیب زننده است که دیگران را با نظرات خود آزرده کنیم.

چرا از قضاوت دیگران می‌ترسیم؟

اگر برایتان مهم است که دیگران درباره شما چه فکر می‌کنند، اشکالی ندارد. این موضوع به صورت پیش فرض در ناخودآگاه انسان وجود دارد. چرا؟ بیایید کمی درباره اجدادمان برایتان بگویم.

در دوران انسان‌های اولیه، مردم به صورت قبیله‌ای زندگی می‌کردند. هر کس برای زنده ماندن نیاز داشت تا پا به پای قبیله پیش برود و از آن پیروی کند. در واقع بقای هر فرد به کل قبیله وابسته بود. پس اهمیت قبیله (مردم) در مغز ما انسان‌ها بالا رفت. این موضوع در مغز انسان‌های تکامل یافته نیز -یعنی ما- حک شده است.

پس چون مغزتان بقای شما را به خواسته‌های قبیله (مردم) گره زده است؛ از قضاوت افراد جامعه می‌ترسید. یعنی ناخودآگاهتان به شما می‌گوید: اگر افراد نزدیکتان مثل دوست، خانواده، فامیل و… شما را قضاوت کنند، قرار است زندگی‌تان به خطر بیفتد.

در صورتی که خودتان بهتر از هر کسی می‌دانید واقعا اینطور نیست. اگر در آن زمان زندگی می‌کردید باید با خواسته‌های قبیله هماهنگ می‌شدید تا زنده بمانید. اما در دنیای امروزی برای بقای خود، نیازی به تایید شدن توسط دیگران ندارید.

اگر به قضاوت دیگران اهمیت دهید چه اتفاقی می‌افتد؟

می‌دانم شما نیز از قضاوت دیگران می‌ترسید. البته که بیشترین آسیب را به خودتان می‌زنید. شما به خاطر توجه به نظرات دیگران هزینه می‌دهید.
چه هزینه‌هایی؟ به موارد زیر توجه کنید:

• نمی توانید طوری زندگی کنید که دوست دارید. مگر چقدر در این دنیا هستیم که با توجه به حرف و نظر بقیه زندگی کنیم؟
• عمر خود را هدر می‌دهید. چه چیزی با ارزش تر از زمان است؟ چرا زمان ارزشمندتان را صرف درگیر کردن خود با نظرات دیگران کنید؟
• شما می‌توانید انرژی خود را برای رسیدن به اهداف بزرگ زندگی‌تان صرف کنید. اما وقتی آن را برای توجه به قضاوت دیگران هدر می‌دهید، دیگر انرژی کافی برای رسیدن به اهدافتان نخواهید داشت. حالا من از شما می‌پرسم؛ اهدافتان مهم تر است یا قضاوت‌های پوچ دیگران؟
• با اهمیت دادن به حرف دیگران، خوشحالی خود را از بین خواهید برد! یکی از اصول زندگی شاد، بی توجهی به نظرات نا به جای مردم است. کسی که هر لحظه به نظرات دیگران توجه می‌کند، چیزی جز عذاب نصیب خودش نمی کند.

حالا تصمیم با خودتان است. می‌توانید با اهمیت دادن به قضاوت دیگران، هزینه‌های سنگینی بدهید. همچنین می‌توانید از همین امروز برای کمرنگ کردن ترس از قضاوت شدن اقدام کنید. کدام یک را انتخاب می‌کنید؟

چگونه با ترس از قضاوت دیگران مقابله کنیم؟

در این بخش از مقاله، ۸ تا از بهترین راهکارها را برای کمرنگ کردن ترس از قضاوت به شما خواهم گفت. شما می‌توانید با هر یک از روش‌های زیر، برای کنار گذاشتن این ترس اقدام کنید.

۱.در راستای ترستان اقدام کنید (بهترین و ترسناک ترین راهکار)

با خودم گفتم بهتر است اول از همه ترسناک ترین و بهترین راهکار را بگویم.
چرا اقدام کردن موثر است؟ زیرا به مغزتان نشان می‌دهید ترس‌هایتان آنقدرها هم وحشتناک نیستند. مغز شما در بزرگنمایی کردنِ ترس از قضاوت استاد است! وقتی کاری که از آن می‌ترسید را انجام می‌دهید، بعدا متوجه می‌شوید آنقدرها هم ترسناک نبوده است.
این است موهبت اقدام کردن!

می خواهم ماجرای ترس از قضاوت یکی از بچه‌های دوره راه اندازی کسب و کار مستقل را برایتان تعریف کنم. زمانی که در دوره به بخش تولید محتوای پیج رسیدیم، او خیلی دوست داشت که از خودش ویدیو پست کند. اما همیشه بهانه ای برای تولید محتوا جور می‌کرد. مدتی بعد، خودش این موضوع را اعتراف کرد: “راستش من خیلی دوست دارم از خودم ویدیو پست کنم، اما نمی تونم. همش به این فکر می‌کنم که اگه خانواده یا فامیل پست من رو داخل اینستاگرام ببینن، چه فکری دربارم می‌کنن. حس می‌کنم مسخرم می‌کنن و کلا من رو از کارم دلسرد می‌کنن و….”

می بینید که ترس از قضاوت چقدر جلوی پیشرفت شما را می‌گیرد؟ خوشبختانه ایشان بعد از پست اولین ویدیو از خودش، دیگر برای تولید محتواهای بعدی بهانه نمی‌آورد و اهمالکاری نمی کرد.

پس قدرت اقدام کردن را دست کم نگیرید. همین الان لیستی از کارهایی را تهیه کنید که به خاطر ترس از قضاوت انجامشان نداده‌اید. سپس خودتان را به چالشی دعوت کنید که هر هفته یکی از آن کارها را انجام دهید. بعد احساس خود را پس از اقدام کردن بنویسید. مطمئنم که نتایج خیلی خوبی از این تمرین خواهید گرفت.

۲.خودتان را دوست داشته باشید و عزت نفستان را تقویت کنید

اگر ارزش خودتان را بدانید، هیچ قضاوتی به شما آسیب نخواهد زد. هر حرفی که به شما نسبت داده می‌شود، نباید شما را آزرده کند. زیرا خودتان بهتر از هر کسی می‌دانید که واقعیت از چه قرار است. بهتر است تلاش کنید تا ارزش واقعی خود را بدانید. هر وقت ذهنتان درگیر حرف‌های دیگران شد، به خودتان واقعیت را یادآوری کنید و ارزش خود را فراموش نکنید.

یکی از روش‌هایی که می‌توانید ارزش درونی خود را بالا ببرید، تقویت عزت نفس است. عزت نفس به زبان ساده یعنی دوست داشتن خود. باید یاد بگیرید چطور خودتان را دوست داشته باشید. هر چه عزت نفس شما بالاتر باشد، کمتر به قضاوت دیگران اهمیت می‌دهید و حالتان بهتر خواهد بود.

۳.شما مسئول رفتار دیگران نیستید

شما هرگز نمی توانید قضاوت کردن دیگران را کنترل کنید. هیچ راهی برای اینکه قضاوت نشوید وجود ندارد. حتی اگر بهترین انسان دنیا هم باشید، باز هم کسانی هستند که شما را قضاوت کنند. پس دست از تلاش برای کنترل رفتار دیگران بردارید.

حتی دیگران اگر نظراتشان را به صورت شفاف و رک بیان نکنند، باز هم در دنیای خودشان شما را قضاوت خواهند کرد. به هر شکلی بخواهید به این مسئله نگاه کنید، تلاش برای کنترل یا تغییر رفتار دیگران هدر دادن انرژی خودتان است.

۴.آگاه باشید که قضاوت دیگران روی آینده شما تاثیری ندارد

ممکن است نظرات دیگران را آنقدر در ذهن خود بزرگ کنید که احساس کنید قضاوت آن‌ها روی آینده‌تان تاثیر دارد. در صورتی که واقعا اینطور نیست. نظرات دیگران تا وقتی که شما نخواهید، روی آینده‌تان هیچ تاثیری ندارد.

شاید یکی از آرام کننده ترین فکر نیز همین باشد. اینکه هر وقت توسط دیگران قضاوت شدید، بدانید که حرف‌های آن‌ها هیچ تاثیری بر زندگی شما ندارد. این زندگی شماست و قدرت و اختیار دست خودتان است.

۵.قضاوت نکنید تا قضاوت نشوید

همین الان به چند روز گذشته خودتان توجه کنید. در چند روز اخیر چقدر دیگران را قضاوت کرده‌اید؟

گاهی اوقات ممکن است خودمان آن فرد قضاوتگر باشیم که بقیه را از هر نظری قضاوت می‌کند. وقتی شما دیگران را قضاوت می‌کنید و آن را به دیگران انتقال می‌دهید، احتمال آنکه خودتان نیز قضاوت شوید زیاد است.

پس از این قانون نانوشته استفاده کنید: “قضاوت نکنید تا قضاوت نشوید.”

۶.روی اهدافتان متمرکز بمانید

گاهی اوقات تمرکز کردن روی زندگی و اهداف خودتان بهترین راهکار است. نمی توانید همزمان روی چند موضوع تمرکز داشته باشید. پس وقتی روی رسیدن به اهدافتان تمرکز کنید، کمتر درگیر حرف‌ها و نظرات دیگران می‌شوید. اینگونه هم به اهدافتان نزدیک تر می‌شوید و هم حالتان بهتر خواهد بود.

اگر دقت کنید تمامی انسان‌های موفق جهان مورد انتقاد قرار گرفته‌اند. اما چه چیزی باعث شد تا موفق شوند؟ جواب، تمرکز کردن روی اهدافشان است. آن‌ها فارغ از نظرات پوچ دیگران به تلاش کردن در مسیر خودشان ادامه می‌دادند و ایمان داشتند که موفق می‌شوند. خب ظاهرا که همینطور هم شد!

اگر احساس می‌کنید هدف خاصی در زندگی ندارید، پیشنهاد می‌کنم با مطالعه هدف معنادار در سایت ما، برای یافتن هدف مخصوص خودتان اقدام کنید.

۷.حساسیت نشان ندهید

عده‌ای از افراد دوست دارند با قضاوت‌هایشان فقط شما را تحریک و عصبی کنند. در بسیاری از موارد بی توجهی کردن به نظرات دیگران بهترین راهکار است. وقتی به نظرات دیگران اهمیت نمی دهید، آن‌ها متوجه می‌شوند که نمی توانند با حرف‌هایشان روی شما تاثیر خاصی بگذارند. پس در نهایت بیخیال می‌شوند.

چه بهتر که انرژی خود را صرف کسی نکنید که هدفش عصبی کردن شماست. بهتر است اینطور بگویم؛ اگر واکنش نشان دهید، قرار است بیشتر قضاوت شوید.

هر وقت از قضاوت دیگران خیلی ناراحت یا عصبی شدید، به خودتان یادآوری کنید که نباید انرژی‌تان را هدر دهید. سپس بدون هیچ توجهی به کار خودتان ادامه دهید.

شما در این مسیر به مدیریت احساسات نیز احتیاج دارید. زیرا اگر بلد نباشید احساسات خود را کنترل کنید، نظرات دیگران روی حال روحی شما تاثیر منفی خواهد گذاشت. حتی ممکن است سلامت روان شما به خطر بیوفتد.

۸. اگر می‌خواهید موفق شوید، باید قضاوت شدن را بپذیرید

شاید قوی ترین راه این باشد که شما مسیر دلخواهتان را شروع کنید و قضاوت شدن‌ها را بپذیرید. شاید در مسیرتان خیلی قضاوت شوید ولی مسئله این است که شما فقط یک بار زندگی می‌کنید.

می‌خواهید در همین فرصتی که دارید، بر اساس نظرات دیگران زندگی کنید؟
می‌دانم که نمی خواهید.

با خودتان تمرین کنید و بپذیرید که هر چقدر بیشتر موفق شوید، بیشتر نیز قضاوت خواهید شد. وقتی این موضوع را بپذیرید، هم راحت تر می‌توانید به سمت اهدافتان حرکت کنید و هم حالتان بهتر است. اتفاقا هر وقت دیدید بیشتر قضاوت می‌شوید، احتمالا در مسیر درستی هستید. به راهتان ادامه دهید.

کلام آخر

با خودتان فکر کنید که اهدافتان چقدر برایتان مهم است؟ چقدر حاضر هستید تلاش کنید تا به آن‌ها برسید؟ اگر واقعا می‌خواهید موفق شوید پس لازم است با ترس‌هایتان رو به رو شوید. مثل ترس از شکست، ترس از قضاوت و…. این مقاله فرصت خوبی است تا بتوانید با ترس از قضاوت خود مقابله کنید. این را نیز بدانید که ترس‌های شما یک شبه ساخته نشده‌اند که یک شبه کمرنگ شوند. پس دلسرد نشوید و به مسیرتان ادامه دهید.

شما چه کاری را به خاطر ترس از قضاوت دیگران انجام نداده‌اید؟

به خاطر انجام ندادن چه کاری (به علت این ترس) بیشتر از همه حسرت خورده‌اید؟