چطور با سوگ مواجه شویم ؟

متأسفانه، سوگ بخشی اجتناب ناپذیر و بدیهی از زندگی است. اتفاقا یک سری راهکارهایی برای عبور از آن وجود دارد که راحت‌تر می‌توانید با آن کنار بیایید. دراین مقاله با معنای سوگ اشنا خواهید شد و مراحلی که فرد سوگوارطی می کند. سپس راهکار های کمک به فرد سوگواررا عنوان خواهیم کرد.

معنای سوگ:

سوگ به معنای غم واندوه نسبت به فقدان کسی یا چیزی است. این درحالی است که به اصلاح می گویند فرد به سوگ نشسته است.

سوگواری چیست و چرا مهم است؟

بطور کلی هرچیزی را که از دست می دهیم سوگوارمی شویم، چه آن چیز مادی باشد چه معنوی. برای مثال :هنگام طلاق یا پایان یک رابطه عاطفی هم سوگوارمی شویم. ازدست دادن عزیزی و هم چنین ازدست دادن سرمایه مالی هم سوگ به حساب می آید. سوگ، تغییرات زیادی در فکر، احساس و رفتار فرد سوگوارایجاد می کند در ادامه مراحل آن را بازگو خواهم کرد.

مراحل سوگ

کوبلرراس، روان‌پزشک آمریکایی باورداشت سوگ پنج مرحله دارد که در ادامه عنوان خواهم کرد. همه افراد سوگوار ازهرپنج مرحله یک بارعبورمی کنند.

سپس اضافه کرد که برخی از افراد ممکن است فقط دومرحله را تجربه کنند و برخی ازافراد ممکن است همه مراحل را در زندگی خود به طور کامل طی کنند. درادامه مراحل سوگ را نام می بریم وبه هرکدام از مراحل جداگانه خواهیم پرداخت.

مراحل سوگ عبارت اند از:

1. انکار

2. خشم

3. چانه زنی

4. غم واندوه

5. پذیرش

مرحله انکار:

اولین افکاری که زودتر از همه سراغتان می آید «ناباوری» است. انبوهی از افکارهای منفی که راحت تان نمی‌گذارد، همینطور تمرکز روی کارها بسیار سخت خواهد شد. حل کردن مسائل تبدیل به معضلی شده و افکار زیادی ذهنتان را درگیرمی کند.

مرحله خشم:

ازجمله احساساتی به جز غم که فرد سوگوار با آن دست و پنجه نرم می‌کند خشم است. فرد از رخ دادن حادثه برای او بسیارناراحت است واین باعث احساس خشم در او می شود و آن را با پرخاش نشان می دهد.

مرحله حسرت یا چانه زنی:

احساس گناه وحسرت از بیشترین مواردی است که افراد پس ازسوگ می‌کنند. افراد به این خاطر که نتوانسته‌اند جلوی اتفاقی که افتاده را بگیرند حسرت می خورند. بنابراین اصرار دارند که خودشان را دراین باره مقصرند و چانه زنی می کنند. با مطالعه مقاله احساس گناه بازمانده بیشتردراین باره بدانید.

داشتن این احساسات تا حدودی طبیعی است، ولی اگر مدت طولانی ادامه‌ دار باشد یا اینکه فکر می کنید زمان زیادی طول کشیده است، پیشنهاد می کنم که ازیک روان شناس کمک بگیرید.

مرحله غم واندوه:

دراین مرحله فرد احساس غم واندوه شدید می کند و با رفتارش آن را نشان می دهد. برای مثال: سکوت می کند، نمی خوابد، غذا نمی خورد، طوری که رفتار او واکنش دیگران را هم برمی انگیزد. غم واندوه در هرفرد می‌تواند متفاوت باشد. برای مثال: به هم ریختن خواب مثل پرخوابی یا کم خوابی، پراشتهایی یا کم‌اشتهایی، خواب یا کابوس‌های مکرر و گریه کردن از نمونه رفتارهای رایج در افراد سوگوار است.

مرحله پذیرش :

در آخرین مرحله سوگ؛ فرد سوگوار متوجه می شود بهتر است با موضوع کنار بیاید و به زندگی ادامه دهد. زمان و شکل انجام این مراحل درهرفرد متفاوت است. اگربیش از یکسال باشد باید ازیک متخصص کمک بگیرید.

آنچه اطرافیان فرد سوگوار باید بدانند:

اگر جزو اطرافیان سوگوار هستید یا کسی دراطرافتان درگیر سوگ است. مراقب این نکته باشید، کسانی که عزیزی را از دست داده‌اند، از شرایط عادی و منطقی روحی روانی برخوردار نیستند.

شما باید با رفتار و واکنش صحیح به حل مشکل آنها کمک کنید. به یاد داشته باشید بهبود اثرات عاطفی حادثه، نیاز به زمان دارد.

گاهی نداشتن اطلاعات کافی و استفاده ازشیوه‌های غلط و غیرعلمی ‌از سوی اطرافیان فرد مصیبت دیده، وضع را از چیزی که هست بدتر می‌کند و فرآیند عبور از مرحله سوگ را به تاخیر می‌اندازد. مواردی مانند:

1. فرصت سوگواری را فراهم کنید، اگر می خواهد گریه کند این اجازه را بدهید.

2. به فرد اجازه و فرصت صحبت کردن بدهید ولی در صورت تمایل نداشتن وی را مستقیما وادار به صحبت نکنید.

3. از سکوتشان نترسید، اما بتدریج و آرام سعی کنید به بهانه‌های مختلف به فرد نزدیک شوید.

4. بازماندگان (بویژه در حوادث) بیشتر نیاز دارند داستان فاجعه را بارها و بارها بازگو کنند. 

5. از دادن قول و وعده‌های بی جا بشدت پرهیز کنید.

6. سوگواران ممکن است احساسات و واکنش‌های مختلف و گاه عجیبی نشان دهند. تمام این احساسات و واکنش‌ها را بپذیرید وعکس‌العمل منفی نشان ندهید.

7. سعی کنید از وابسته شدن فرد به خودتان جلوگیری کنید.

توصیه‌هایی برای فرد سوگوار:

مرگ یا از دست دادن شخصی که دوست داریم برای همه ما رخ می‌دهد برای عبور از این شرایط سخت به آگاهی ومهارت‌هایی نیازداریم. مهارت، به ما کمک می‌کند تا این وضعیت دشوار سوگ را راحت تر تحمل کنیم وبه سلامت از آن بگذریم.

ممکن است هفته‌ها وماه‌های بعد ازمصیبت با مواردی از قبیل افسردگی، درماندگی و ناتوانی، علاقه نداشتن به کارهای سابق، بی تفاوتی و بی‌حوصلگی روبه‌رو شوید.

توصیه‌های زیر می‌تواند در این مراحل سخت به شما کمک کند:

1. به خود حق بدهید که احساس عصبانیت، غمگینی، ناراحتی و بسیاری از احساسات ناراحت‌کننده دیگر دارید.

2. درخصوص احساسات خود با دیگران صحبت کنید.

3. احساسات و نگرانی خود را ابراز و هر وقت خواستید گریه کنید.

4. مراقب وضعیت جسمی‌ خود باشید. وقتی فرصت پیدا کردید استراحت کنید و چیزی بخورید.

5. زمانی را برای کارهای شخصی مانند رسیدگی به بهداشت و مراقبت شخصی خود اختصاص دهید. خواندن مقاله خودمراقبتی می تواند در این باره بهتان کمک کند.

6. به خود سخت نگیرید و به دلیل عصبی و پرخاشگر‌‌بودن خود را سرزنش نکنید.

7. ارتباط خود را با اطرافیان حفظ کنید و با بستگان و کسانی که همدرد شما هستند، در تماس باشید.

8. احساسات و عواطف خود را از هر طریقی که می‌توانید ابراز کنید و اگر دوست دارید و می‌توانید بنویسید، نقاشی کنید، گریه کنید، عصبانی شوید، داد بزنید وغم سنگین خود را بیرون بریزید.

9. به یاد داشته باشید بهبود اثرات عاطفی حادثه، نیاز به زمان زیادی دارد انتظار نداشته باشید که سریعا به وضعیت سابق برمی‌گردید.

10. زندگی شما پس از این اتفاق تغییرخواهد کرد و ممکن است مجبور باشید دوباره و از صفر شروع کنید یا مجبور به انجام کارهایی باشید که تا به حال نکرده اید. از نظر روحی خود را برای این تغییر آماده کنید.

11. شما تا مدت‌ها در وضعیت بحرانی به سر خواهید برد. این بحران ممکن است عوارضی را در زندگی شما ایجاد کند؛ مثل مشکلات مالی و خانوادگی و… این عوارض و مشکلات ممکن است گذرا باشد و با تدبیر درست حل شود، بنابراین از گرفتن تصمیمات مهم برای آینده مانند رها کردن کار، انتخاب محل جدید زندگی و مهاجرت خودداری کنید. مقاله عبور از بحران رو حتما مطالعه کنید.

۱۳- حادثه تلخی که پشت سر گذاشته‌اید، ممکن است عوارض روانی و رفتاری خاصی را به دنبال داشته باشد لذا اگر احساس می‌کنید قادر به مقابله با این مشکلات نیستید، به مشاورمراجعه کنید.

فواید مشاوره سوگ

مشاوره گرفتن برای اکثرا فرادی که دچار سوگ شدند ضروری نیست. درواقع برای کسانی که بیش ازحد معمول در حال مبارزه هستند این فایده وجود دارد.

پس مشاوره سوگ می‌تواند به او کمک کند. مشاوره به او کمک می کند تا به احساسات شدید خود رسیدگی کند و روند درمان را ادامه دهد. علاوه بر این، مانند بسیاری از انواع درمان، اگر فرد داوطلبانه به دنبال آن باشد، مؤثرتر است.

جمع بندی:

سوگ به معنای غم واندوه نسبت به فقدان کسی یا چیزی است. کوبلر راس روانشناس امریکایی باور داشت مراحل سوگ در افراد سوگوار به ترتیب زیر است :

1. انکار
2. خشم
3. حسرت یا چانه زنی
4. غم واندوه
5. پذیریش

طی کردن این مراحل به ترتیب درهر فرد اتفاق می افتد.

اگر سوگوارید به نکات که اشاره شد توجه کنید وبه خودتان زمان بدهید.

اگرنتوانستید به راحتی از سوگ عبورکنید حتما مشاوره بگیرید.

شما نسبت به تجربه خود چه نکته ای برای کمک به فرد سوگواردارید ؟

نویسنده : فریبا رضازاذه