شاید شما نیز به این شکل کمال گرایی در درس خواندن را تجربه کرده باشید:
صبح از خواب بیدار می‌شوید و بعد از صرف صبحانه می‌خواهید برای امتحان دو روز آینده درس بخوانید. همچنان که درس می‌خوانید، تایمر شما نیز روشن است تا ببینید تا پایان روز چند ساعت درس می‌خوانید. به درس خواندن ادامه می‌دهید و شب می‌بینید که هشت ساعت درس خوانده‌اید. ولی کل این ۸ ساعت را فقط درگیر خواندن یک مبحث کوتاه بوده‌اید. یعنی بارها همان مطلب را خوانده‌اید تا واو به واو آن را حفظ شوید، در صورتی که هنوز مباحث زیادی باقی مانده است.
در نهایت استرس می‌گیرید و مجبور می‌شوید بقیه مباحث را سریع ورق بزنید. بقیه ماجرا را نیز که خودتان بهتر می‌دانید.
در چنین شرایطی شما درگیر کمال گرایی در درس خواندن شده‌اید. مشکلی که بسیاری از محصلان درگیر آن هستند و بابت کمال گرایی در درس خواندن هزینه‌های زیادی داده‌اند.
برای همین در این مقاله می‌خواهم به طور کامل درباره این موضوع صحبت کنم. همچنین چندین راهکار مناسب برای برطرف کردن این مسئله به شما خواهم گفت. پس تا انتهای مقاله همراه من باشید.
کمال گرایی چیست؟
قبل از اینکه درباره کمال گرایی در درس خواندن صحبت کنم، می‌خواهم درباره ماهیت خود کمال گرایی بگویم. کمال گرایی یعنی فرد برای خود (و دیگران) معیارها و استانداردهای بالایی را تعیین می‌کند. اغلب رسیدن به این استانداردها در دنیای واقعی امکان پذیر نیست. فردی که درگیر کمال گرایی است، دائما دوست دارد همه چیز بی عیب و نقص باشد؛ در صورتی که در دنیای واقعی چنین چیزی وجود خارجی ندارد.
بسیاری از مردم فکر می‌کنند، کمال گرا بودن صفتی مثبت است. در حالی که کمال گرایی در بیشتر مواقع، مانع پیشرفت شما می‌شود. شاید با خود بگویید: “چرا کمال گرایی خوب نیست؟” پس اگر دوست دارید بیشتر و جامع تر درباره این موضوع بدانید، پیشنهاد می‌کنم مقاله زیر را در سایتمان مطالعه کنید.
کمال گرایی؛ ترمزی برای حرکت و پیشرفت!
کامل گرایی در درس خواندن به چه شکل است؟
کمال طلبی در درس خواندن نشانه‌هایی دارد که در اینجا ۵ تا از رایج ترین آن‌ها را برایتان آورده‌ایم. اگر شما هم حتی یکی از این نشانه‌ها را دارید، احتمالا درگیر کمال طلبی در درس خواندن هستید.
البته نگران نباشید! این موضوع قابل حل است و به شما راهکارهای مناسبی برای برطرف کردن کمال گرایی خواهیم داد.
۱. برای خواندن یک مطلب کوتاه، بیش از حد زمان می‌گذارید
ممکن است برای شما هم این موضوع پیش آمده باشد که موقع درس خواندن، مدتی طولانی در حال خواندن مطلبی ساده باشید. ممکن است تا به حال خود را کند خوان یا وسواسی خطاب کرده باشید. در صورتی که به احتمال زیاد این اتفاق ناشی از کمال گرایی است. ذهن شما کمال گرایی به خرج می‌دهد و می‌خواهد مطمئن شود که واو به واو یک مطلب را یاد گرفته است.
اکثر مواقع بیش از حد زمان گذاشتن برای درس، نتیجه عکس دارد. چرا؟ چون هر چه بیشتر به خاطر کمال گرایی وقت می‌گذارید، برای مطالب دیگر زمان از دست می‌دهید. (مخصوصا شب‌های امتحان) در نتیجه استرس شما بالا می‌رود و استرس بیشتر مساوی است با بازدهی کمتر. بقیه‌ش را هم که دیگر خودتان می‌دانید.
وقتی این روند تکرار شود، قطعا از یک جایی به بعد از درس خواندن زده می‌شوید. این موضوع را بارها در دانش آموزان و دانشجویانی که در دوره جرقه شرکت می‌کنند، دیده‌ایم.
هدف دوره جرقه، برطرف کردن اهمال کاری است. یکی از دلایل اصلی اهمال کاری نیز کمال گرایی است که نمی گذارد دست به اقدام بزنید. وقتی به کمک دوره جرقه اهمال کاری و کمال گرایی خود را برطرف کنید، اقدام کردن برای رسیدن به اهدافتان خیلی راحت تر می‌شود. اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری درباره این دوره داشته باشید، روی لینک زیر کلیک کنید.
۲. می‌ترسید نمره کامل را در امتحانات نگیرید
نگرانی بابت ۲۰ نگرفتن، می‌تواند هم به خاطر انتظار اطرافیان شما (پدر و مادر) و هم به خاطر ذهن کمال گرایتان باشد. (البته والدین خودشان نیز در میزان کمال گرایی شما نقش دارند.) وقتی برای هر امتحانی انتظار نمره کامل را از خود دارید، دوباره استرس و اضطراب خود را بالا می‌برید. همین موضوع خودش کیفیت درس خواندن شما را پایین می‌آورد.
از طرفی ممکن است همین اضطراب‌های ناشی از کمال گرایی، در نهایت باعث افسردگی و به خطر افتادن سلامت روان شما شود.
۳. برای شروع درس خواندن، درگیر کمال گرایی می‌شوید
ممکن است به خاطر کمال گرایی، همیشه دنبال بهترین موقعیت برای درس خواندن باشید. مثلا اگر ببینید زمان کمی برای درس خواندن دارید شاید با خود بگویید: “ولش کن حالا الان با نیم ساعت درس خوندن که اتفاقی نمیوفته. فردا ۳ ساعت درست حسابی درس می‌خونم.” مسئله نبود وقت یا موارد دیگر نیست. مسئله این است که دلتان می‌خواهد شرایط عالی باشد.
می خواهید وقتی همه جا ساکت بود، حالتان خوب بود، زمان زیادی داشتید، ذهنتان درگیر چیزی نبود و… سراغ درس خواندن بروید. در صورتی که واقعا قرار نیست همیشه شرایط انقدر عالی باشد.
همین کمال گرایی باعث اهمال کاری نیز می‌شود. یعنی شما چون منتظر بهترین موقعیت برای درس خواندن هستید، انجام آن را به تعویق می‌اندازید. خبر بد این است که اهمال کاری و کمال گرایی همدیگر را تقویت می‌کنند و اگر آن را برطرف نکنید، در آینده بیشتر درگیر کمال گرایی و اهمال کاری می‌شوید.
اگر می‌خواهید بیشتر درباره اهمال کاری ناشی از کمال طلبی بدانید، پیشنهاد می‌کنم به مقاله لینک شده در سایتمان مراجعه کنید. آن جا اطلاعات بیشتری درباره این مسئله به شما داده‌ایم.
۴. در نوشتن و اجرای برنامه ریزی‌هایتان دچار کمال گرایی می‌شوید
کمال گرایی در برنامه ریزی، خودش منجر به کمال گرایی در درس خواندن می‌شود. چگونه؟ تصور کنید می‌خواهید چند روز قبل از شروع امتحانات پایان ترم برای درس خواندن خود برنامه ریزی کنید. فرد کمال گرا به طور فشرده‌ای برای درس خواندن خود برنامه ریزی می‌کند؛ به طوری که وقت استراحت کردن هم ندارد.
در این حالت چه اتفاقی می‌افتد؟
وقتی برنامه درسی‌تان بیش از حد فشرده و از توان شما خارج باشد، اجرایش آن قدر سخت است که ترجیح می‌دهید کلا درس نخوانید. باز هم در چرخه منفی کمال گرایی و اهمال کاری ناشی از آن می‌افتید. در نهایت نه می‌توانید به خوبی درس بخوانید و نه ذهنتان آرام است. همین اتفاق ممکن است باعث شود نتیجه نامطلوبی در امتحانات بگیرید.
اتفاقا در مقاله‌ای از سایتمان، به طور کامل درباره کمال گرایی در برنامه ریزی صحبت کرده‌ایم. می‌توانید روی لینک زیر کلیک کنید و درباره این موضوع جالب اطلاعات بیشتری دریافت کنید.
“کمال گرایی در برنامه ریزی و راه‌های غلبه بر آن”
۵. خودتان را دائما بابت اشتباهات و شکست‌هایتان سرزنش می‌کنید
بیشتر افراد کمال گرا با هر اشتباهی، خودشان را مدام سرزنش می‌کنند. ممکن است شما هم اگر به برنامه‌تان عمل نکنید، نمره کامل را در امتحانات نگیرید و… خودتان را سرزنش کنید. باید بگویم سمی ترین رفتار ممکن را با خود دارید. چون مطمئنم داشتن این رفتار با خودتان، نه تنها کمکتان نکرده است؛ بلکه اوضاع را بدتر نیز کرده است.
اگر می‌خواهید دیدگاهتان را نسبت به شکست تغییر دهید، مطلب زیر را از دست ندهید.
پس اگر شما هم به خاطر نمرات پایین در امتحانات یا موارد دیگر خودتان را مدام سرزنش می‌کنید، احتمالا درگیر کمال گرایی هستید.
۵ راهکار برای درمان کمال گرایی در درس خواندن
در این بخش از مقاله می‌خواهم درباره کاربردی ترین راهکارها برای کنار گذاشتن کمال گرایی در درس خواندن صحبت کنم.
۱. به کمال گرایی خود در درس خواندن آگاه شوید
خودآگاهی به رفتارها و عادات کمال گرایانه، قدم اول برای برطرف کردن این موضوع است. با توجه به اطلاعاتی که کمی قبل تر به شما دادم، احتمالا تا الان به عادات کمال گرایانه خود آگاه شده‌اید. در غیر این صورت، همین الان یک کاغذ و خودکار بیاورید. سپس هر رفتاری که در درس خواندن دارید و رنگ و بوی کمال گرایی دارد را بنویسید.
نوشتید؟
ممکن است همین الان نتوانید همه رفتارهایتان را پیدا کنید. اما هر زمان که داشتید درگیر کمال گرایی می‌شدید، سعی کنید سریع مچ خود را بگیرید. بعد برای هر کدام از این عادات کمال گرایانه یک جایگزین منطقی در نظر بگیرید.
مثلا اگر می‌خواهید هر روز ۵ ساعت کامل برای درس خواندن وقت داشته باشید و بعد شروع کنید، این دفعه به خودتان قول دهید تحت هر شرایطی درس بخوانید. با خودتان بگویید: “یه خرده درس خوندن بهتر از هیچی درس نخوندنه!” به همین شکل برای رفتارهای کمال گرایانه دیگرتان جایگزینی تعیین کنید.
۲. خودتان را ببخشید و دوباره شروع کنید
یادتان هست کمی قبل تر درباره سرزنش کردن خودتان صحبت کردم؟ این بخش دقیقا مربوط به همان مسئله است. تا وقتی خودتان را نبخشید و دست از سرزنش کردن خودتان بر ندارید، نمی توانید در درستان پیشرفت کنید. زمانی که درون ذهنتان جنگ داخلی باشد، دیگر انرژی‌ای برایتان باقی نخواهد ماند.
پس خودتان را ببخشید. به خودتان فرصت دوباره دهید. اتفاقا باید الان خوشحال باشید، چون دارید یاد می‌گیرید چگونه این موضوع را برطرف کنید. دوست داشتن خود را یاد بگیرید و با حال خوب به مسیرتان ادامه دهید.
از این به بعد هر موقع خواستید خودتان را بابت خطاهایتان سرزنش کنید، یاد این نقل قول از جولین بلنک بیوفتید:
“شما در هر زمانی از زندگیتان با توجه به آگاهی خود در آن لحظه، بهترین تصمیم را می‌گیرید. اگر فکر می‌کنید برخی مواقع دچار اشتباه شده‌اید، به این خاطر است که الان آگاهی شما بیشتر از گذشته است.”
۳. اهمال کاری ناشی از کمال گرایی را برطرف کنید
همانطور که کمی قبل تر برایتان گفتم، کمال گرایی خودش یکی از دلایل اصلی اهمال کاری است؛ چون مدام کارهایتان را عقب می‌اندازید. متاسفانه کمال گرایی و اهمال کاری یکدیگر را تقویت می‌کنند.
اهمال کاری یکی از بزرگترین موانع شما برای اقدام کردن است. اگر شما هم درس خواندن را مدام عقب می‌اندازید و یا نمی توانید در آن استمرار داشته باشید، یعنی درگیر اهمال کاری هستید. پس پیشنهاد می‌کنم اهمال کاری خود را به شکل اصولی برطرف کنید تا کمال گرایی شما نیز در کنار آن برطرف شود. وقتی اهمال کاری و کمال گرایی ناشی از آن را کنار بگذارید، می‌توانید در اهداف تحصیلی خود موفق شوید و بهترین نتایج را بگیرید.
اگر می‌خواهید به صورت تخصصی یاد بگیرید اهمال کاری خود را کنار بگذارید، دوره تمرین محور جرقه بهترین گزینه برای شماست. در این دوره تمام آن چیزی که برای بر طرف کردن اهمال کاری و کمال گرایی نیاز دارید را در اختیارتان خواهیم گذاشت. اگر می‌خواهید درباره دوره جرقه اطلاعات بیشتری کسب کنید، به صفحه لینک شده زیر مراجعه کنید.
۴.روی خواندن درس تمرکز کنید؛ نه عالی درس خواندن!
اگر امروز نمی توانید ۳ ساعت متوالی درس بخوانید، به جایش حداقل ۳۰ دقیقه مطالعه کنید.
اگر نتوانستید از ابتدای برنامه درسی خود شروع کنید، به جای هدر دادن کل روز و هیچ کاری نکردن، هر چقدر توانستید درس بخوانید. همچنین خودتان را بابت زمانی که از دست داده‌اید سرزنش نکنید تا با بازدهی بیشتری به برنامه‌تان برسید.
وقتی روی انجام شدن کار تمرکز کنید، به مراتب استرستان کمتر خواهد بود. اگر تمرکزتان روی عالی درس خواندن باشد _چون خیلی کم پیش می‌آید همه چیز طبق میلتان پیش برود_ احساس ناامیدی می‌کنید. همین احساس ناامیدی و حال بد برای ادامه ندادن کافیست.
۵. هدف گذاری و برنامه ریزی خود را اصلاح کنید
یکی از اصلی ترین مشکل محصلان، نداشتن هدفگذاری و برنامه ریزی درست است.
مثلا یکی از رایج ترین اشتباهات هدف گذاری دانش آموزان این است:
هدف گذاری اشتباه: “من می‌خوام توی کنکور موفق بشم.” (کلی و مبهم است.)
هدف گذاری بهتر: “من می‌خوام رتبه کنکورم توی رشته انسانی بین ۱۰۰۰-۱۵۰۰ باشه.” (واضح و شفاف است.)
البته نکته مهم این است که همین هدف باید به چندین پله کوچک تر تبدیل شود تا رسیدن به آن راحت تر شود. همچنین در “سیر تا پیاز هدف گذاری” برایتان به طور مفصل درباره هدف گذاری اصولی توضیح داده‌ایم.
همچنین شما باید طبق همین هدف گذاری، برنامه ریزی منطقی و قابل اجرا داشته باشید. اگر برنامه ریزی اصولی را بلد نباشید، در رسیدن به هدفتان دچار مشکل خواهید شد. پس از اهمیت این موضوع نیز غافل نشوید.
اتفاقا در دوره جرقه به طور کامل درباره هدف گذاری و برنامه ریزی اصولی صحبت می‌کنیم تا بتوانید به اهدافتان برسید و در نهایت احساس بهتری نسبت به خودتان داشته باشید.
کلام آخر
در این مقاله متوجه شدید کمال گرایی در درس خواندن چقدر به هدفتان آسیب خواهد زد. پس بهتر است هر چه سریع تر برای درمان اهمال کاری و درمان کمال گرایی اقدام کنید. البته بهترین راهی که برای برطرف کردن این موضوع می‌توانیم به شما پیشنهاد کنیم، دوره تمرین محور جرقه است. امیدواریم که شما هم برای تغییر اقدام کنید و مطمئن باشید بهترین زمان شروع، همین الان است!
شما چگونه در درس خواندن دچار کمال گرایی می‌شوید؟ برایمان بنویسید.
بدون دیدگاه